20 Ekim 2010 Çarşamba

17 EKİM 2010 montessori matematik semineri


Mini bir test ile başladık seminere. Hangisi daha çok? Aynı miktardaki sıvının farklı formlardaki şişelerde ne kadar göründüğünü konuştuk. Oyun hamurundan yılan ve top yaptı Hilal Hanım. Hangisinin daha büyük göründüğünü sordu. 3 yaşındaki çocuğun yılanın daha büyük ve uzun şişenin daha çok olduğunu söyleyeceğinden bahsettik. Sonra Montessorinin matematiğe bakış açısını anlattı. İtard ve Seguın 'in zihinsel engelliler için yaptıkları çalışmalardan esinlenmiştir. 6 yaşına kadar emici zihine sahip olan çocuklar, duyduklarından çok gördükleriyle öğrenirler. İlk materyaller hareket etmeyi gerektirirken ileriki dönemlerde bu ihtiyaç azalıyor. Somut materyallerle miktar ve sembolü zihinde bir araya getiriyor. Bu materyallerin aslında 3.5 yaşından itibaren sunulduğunu ancak duyu materyalleri ile çalışmanında matematiğe hazırlık olduğunu ve 0-3 yaş arasında sofra kurarken her tabağın yanına bir çatal koy, herkese 2 köfte koy veya marketten 2 paket bisküvi alalım gibi doğal konuşmaların kalitesini artırarak matematikle olumlu bağlantı kurulabilir dedi.
KIRMIZI MAVİ ÇUBUKLAR
Çubuklar halıya karışık olarak getirilir. Halının uzun kenarına kırmızı uçları sola gelecek şekilde ve en uzunundan başlayarak kısaya doğru dizilir. Dizme işleminden sonra ilk 3 çubuk öne çekilir.

1.AŞAMA
Birlik çubuğu elimize alırken, bu birlik çubuk deriz ve üç parmağımızla üstüne dokunarak 1 diye sayarız. Çocuğunda sayması için verilir. Diğer çubuklarda aynı şekilde sayılır.
2.AŞAMA
3 çubuk sayıldıktan sonra yerleri değiştirilir. Bana 3 lük çubuğu ver , hangisi 2 lik çubuk gibi sorularla çocuğun çubukları tanıması sağlanır ve her seferinde çubukların yerleri değiştirilir. Çocuğun yaptığı her işlemden sonra eğitimci çubuğu sayar.
3.AŞAMA
Bu kaçlık çubuk diye sorarız ve eğitimci her işlemden sonra çubuğu sayar. Çocuğun çubukları adlanırması sağlanır. Eğer çocuk 1-2-3 ü biliyorsa 4-5-6. çubuklarla çalışmaya geçilebilir veya materyal yerine kaldırılır.
ZIMPARA RAKAMLAR
Bu materyalle saydığımız sayıların yazılışını öğreniriz.
1.AŞAMA
1 rakamı ile başlarız. İşaret ve orta parmağımız ile rakam sıvazlanır ve 1 denir. Çocuk aynı işlemi tekrarlar. 2 ve 3 rakamı aynı şekilde çalışılır.
2.AŞAMA
Zımpara rakamlar karışık dizilir. Bana 2 yi göster deriz. Çocuk 2 yi sıvazlayarak gösterir. Çocuk tarafından rakamların tanınması sağlanır.
3.AŞAMA
Bu kaç veya bana bir rakam ver, hangi rakamı verdin diye sorulur. Rakamların adlandırılması sağlanır. İlk 3 rakam öğretildikten sonra her yeni 3 rakamda önceki öğrenilenleride ekliyoruz. Üç aşamalı öğretime devam ediyoruz.
OYUNLAR
1- Zımpara rakamları 1 ve 0' ı yanyana getirip 10'u tanıtırız. Bir grup çocukla yada bir çocukla oynanabilir. Örneğin 1 - 4 ve 0 rakamları alınır. Birinci çocuğa burda yazan kadar boncuk getir, diğerine bu miktar kadar mekik getir, başka bir çocuğa burda yazan miktar kadar bardak getir denir ama sıfır olduğu için getiremez. Getirilen malzemeler sayılır. Rakamlar sıvazlanır ve yerine kaldırılır.
2- Zımpara tabletin üzerine ince kağıt konur. Alttaki rakamın izinin çıkması için üstteki kağıt, boyayla boyanır. İzi çıktıktan sonra kulak çubuğuyla üzerine tutkal sürülür. Onun üzerine renkli kum dökülür. 10'a kadar say ve kağıdı kaldır. Üzerindeki fazla kumlar dökülsün. Bu kağıtlarla sayı kitapçığı hazırlanabilir. Renkli kağıt ve irmikle 3 yaşta yapılabilir.
MEKİK KUTUSU
Çocuk sıfırı tanımıyorsa zımpara rakamla tanıtılır. Tablet yerine konur. Diğer rakamları tanıyorsun deriz. Kutunun üzerinde yazan rakam söylenir ve iki parmağımızla sıvazlanır. Bu rakam kadar çubuk yüksek sesle sayılarak ele alınır ve bölmelere tekrar sayarak konur. Hata kontrolü bölmelere eksik yada fazla mekik yerleştirmek. Tüm çubuklar bölmelere yerleştikten sonra sıfıra ait bölüm boş kalır ve sıfırın hiç olduğunu anlatırız.

LASTİK YADA KURDELE İLE BAĞLAMAK
1 rakamının yazdığı bölme dışındaki mekikler sırayla alınır, sayılır, demet şeklinde lastiğe geçirilir , kurdele ile bağlanır ve yerine konur.
SAYILAR VE PULLAR

Sayı tabletleri 1'den 10' a kadar karışık halıya konur. Sıralanır ve çocuk tabletleri okur. Kesme rakamlar kutudan çıkarılır ve tabletlerin üzerine yerleştirilir. Aynı olduğu görülür. Kesme rakamlar aşağıya sayı tabletlerinin altına çekilir ve sayı tabletleri yerine kaldırılır. Kesme rakamları karıştırırız ve çocuk onları yeniden dizer. Pullar kesme rakamların altına sayılarak yerleştirilir. Bu sırada tek sayılardaki tek kalan pullar üstteki iki pul ortalanarak veya sola yanaşık yerleştirilir. Birkaç sayıdan sonra isterse çocuk yerleştirebilir. Yanında arkadaşı olmayan pulları ve sayıları aşağıya çekeriz. Veya 1'de kalemim takılıyor aşağıya inemiyor. (1-3-5-7-9) 2'de kalemim takılmıyor. Pulların arasından geçiyor deriz. (2-4-6-8-10) Takılanlar aşağı çekildikten sonra tek yada çift ifadesi kullanmıyoruz. Sayı grupları teker teker çocukla okunur. Önce alttakiler sonra üsttekiler toplanarak materyal yerine kaldırılır.
SAYI TABLETLERİYLE KIRMIZI MAVİ ÇUBUKLARIN KOMBİNASYONU

Sayı tabletleri halı üzerine getirilir. Çocuğa 10 sayısına ait tablet bilmiyorsa tanıtılır ve diğerlerini sen tanıyorsun deyip teker teker okutulur ve sağ köşeye konur. Tabletlerden biri çocuğun önüne konur ve okutulur. Bu tabletteki sayıya ait çubuğu getirmeni istiyorum der. Çubuklar başka bir halının üzerinde yada dolapta duruyor olabilir. Çocuğun getirdiği çubuk sayılır ve ait olan tablet yanına konur. Tüm sayı çubukları getirilinceye kadar devam eder.
TAMAMLAMA
Halı üzerine çubuklar ve sayı tabletleri karışık getirilir. 10 luk çubuk halının kenarına konur. Hangi çubuklarla 10 luk çubuk yapabiliriz deriz. 9 luk çubuk alınır, sayılır. 9 sayı tableti altına konur. Bu 9 luk çubuğu 10 luk çubuk boyunda yapmak için hangi çubuğu koymalıyız deriz. Birlik çubuğu yerleştiririz. 9 luk ve 1 lik çubuk, 10 luk çubuk kadar eder. Toplama yaptırmadan sezdiriyoruz. (8+2 , 7+3, 6+4) Başka bir zaman diğer sayı çubukları için bu işlem yapılır.
TAHMİN ETME OYUNU
Bu masanın yüksekliği hangi kırmızı mavi çubuk kadardır. Sandalyenin ayağının boyu 3 lük çubuk kadardır. Çocuklar birbirlerinin boyunu ölçebilirler. Bunun gibi hareketlerle oyun zenginleştirilir.
RENKLİ BONCUK DİZİLERİYLE MERDİVEN YAPMA

1 Kırmızı, 2 yeşil, 3 pembe, 4 sarı, 5 açık mavi , 6 mor, 7 beyaz, 8 kahverengi,9 koyu mavi. Boncuklar çocuk ile birlikte tek tek penayla sayılır. Eğitimci birlik boncuğu alır, çocuğun önüne koyar,bu birlik boncuk der. sırayla ikilik boncuk , 3lük boncuk sayılır. 1 den 9'a kadar aşağıdan yukarı doğru sıralanır. Eğitimci çocuktan karışık olarak boncuklar ister. 3 lük boncuğu verirmisin. 5lik boncuğu verirmisin. Eğitimci çocuktan aldığı boncuğu sayar ve ters üçgen şeklinde sıralanır. Çocuk isterse boncukları sayarak sıralar.
ALTERNATİF ÇALIŞMALAR

a) Boncuklarla aynı renk kalemler alınır. Resimdeki gibi boncuklar ve aynı renk kalemler yanyana eşleştirilir. Boş bir kağıda renkli kalemlerle en üste kırmızı bir daire boyanır. Altına yeşil kalemle 2 küçük daire boyanır. Boncuklardan oluşan üçgenin aynısı renkli kalemlerle boyanır.

b)Tek gözlü delgeç, boncukların renginde fon kağıtları,tutkal gerekiyor. Boncuk adedinde ve renginde delinen kartonlardan çıkan daireler tutkalla boş bir kağıda üçgen oluşacak şekilde yapıştırılır.
BELLEK OYUNU

Üzerinde miktarların yazılı olduğu kartlar hazırlanır ve çocuklara dağıtılır. Birinci çocuğa denir ki kartında yazılı olduğu kadar mekik çubuğu getir. Diğerine sen kartında yazılı olduğu kadar kalem getir. Bir başkasına kartında yazılı olduğu kadar barbunya getir denir. Böylece 10 kart tamamlanır. Her çocuk getirdiği malzemeyi dizer ve kartını altına koyar. Kim barbunyaları getirdi diye sorulur, kartı açılır. Ayşenin kartında 6 yazıyor. Ayşe 6 barbunya getirdi diye sayılır ve herkesinki açıklanır. Materyal yerine kaldırılır.
ALTIN BONCUK MATERYALİ TANITIM TABLASI

Bir ahşap tabla içersinde bölmelerde 1lik,10luk,100lük ve 1000lik boncuklar.
1.AŞAMA
Eğitimci eline birlik boncuğu alır,dokunur sonra cocuk inceler. Eğitimci bu birlik boncuk der.Biz buna sayarken 1 diyoruz. Onluk boncuk çubuğunu eğitimci eliyle yoklar, sonra çocuk yoklar. eğitimci bu 10luk boncuk der.Birlik boncuğu eline alarak 10luk boncuğu bir birlik, iki birlik, üç birlik diye sayar. İsterse çocuk ta sayabilir. Sonunda 10 birlik bir onluk eder deriz. 100lük yüzeyi alırız, yoklarız, çocuğa yoklatırız. 10luk boncuğu alırız. yüzlük yüzeyin üzerinde göstererek 1 onluk,2onluk,3 onluk diye saymaya devam edilir. on onluk bir yüzlük eder. Sayarken buna 100 deriz. Eğitimci binlik küpü eline alır,yoklar ve çocuğa verir yoklaması için. yüzlük yüzey ile 1000lik küp sayılır. bir 100lük, iki 100 lük , üç 100lük diye on yüzlüğe kadar sayılır. 1o yüzlük 1 binlik eder deriz.
2.AŞAMA
Boncuklar karıştırılarak bana birlik boncuğu göster,hangisi 10luk deriz. tüm boncuklar sorulur ve her seferinde yeri değiştirilir.
3.AŞAMA
Bu kaçlık boncuk diye sorarız. Adlandırma yaparız.
SAYDIĞIMIZ BONCUKLARIN SAYI KARTLARI İLE YAZILIŞI

Beyaz zemin üzerine yeşil renk ile yazılmış 1, mavi renk ile yazılmış 10, kırmızı renk ile yazılmış 100, yeşil renk ile yazılmış 1000 sayı kartları. Sırayla birlik,onluk,yüzlük ve binlik boncuklar masa üzerine çıkarılır. Çocuk çıkarılan boncuğun adını söyler. Birlik boncuk gibi. Eğitimci birlik boncuğun altına kartlardan 1 rakamını koyar. 10luk boncuğun altına 10 rakamını ve diğerlerini yerleştirir. 1,10,100,1000 olarak adlandırır. Sayı boncukları kaldırılır. Sadece sayı kartları kalır. Yerleri değiştirilir. Bana 100 ü göster, hangisi 10, bu kaç diye sorarız. 3 aşamalı öğretim gösterilir.
YILAN OYUNU 10'a TAMAMLAMA

Renkli yılanı altın yılana çeviriyoruz. Çocuğa belli etmeden 10luk yapacak renkli boncukları yanyana yılan gibi dizeriz.(8+2, 6+4, 5+5, 9+1). Eğer çocuk ilk boncuğun renginden değerini biliyorsa sayılmadan , ikinci boncuk üzerine eklenir. Çocuk öğrenmemişse tek tek de sayılabilir boncuklar. Sayılar her 10'a tamamlandığında bir altın boncukla değiştiririz.
SEGUİN TABLASI -1-

1'den 9'a kadar renkli boncuklar, 9 adet onluk boncuk, 1'den 9'a kadar sayı tabletleri, üzerinde 10 yazılı tabla halı üzerine konur. Rakamlar ait oldukları tabla üzerindeki bölmelere yerleştirildiğinde, sadece sıfırın üzeri kapatılır ve 11'den 19'a kadar sayılar yazılır. İlk çalışmada boncuklarla 11 yapılır. Tablanın yanına konur. 1 rakamı alınarak tablaya yerleştirilir,11 yazılır ve adlandırılır. 12 ve 13 aynı şekilde yazılır. Tablaya takılan 1-2-3 rakamları karıştırılır ve bana 12 yaz, bu kaç, 13 hangisi gibi sorularla üç aşamalı öğretim uygulanır. Çocuk öğrendikçe 19'a kadar çalışılır.
SEGUIN TABLASI -2-

Bu tabla üzerinde 10'dan 90'a kadar sayılar yazılmıştır. Bir onluk boncuk yanına birlik boncuk konur. 11 diye okunur. Tablaya 1 rakamı yerleştirilir ve 11 oluşturulur. Sonra 1 rakamı çıkarılır. 11'in yanına bir birlik boncuk daha konur ve 12 diye okunur. Tablaya 2 rakamı yerleştirilir. 19 a kadar bu şekilde çalışılır. 1 onluk boncuk ve 9 birlik boncuğun yanına bir birlik boncuk daha geldiğinde , on birlik bir onluk eder deriz ve on birlik bir onluk boncukla değiştirilerek aşağıya çekilir.20 sayısının yanına. 3 onluk olunca 30 olur ve bir aşağıya kaydırılır. Böylece onar onar 90 a kadar çalışılır. 1olukların arasındaki sayılar (41-42-43-44 gibi) zaman içinde, yavaş yavaş 99 a kadar çalışılır.
KUŞBAKIŞI GÖRÜNÜM

Sayı sembolleri (sayı kartları)ve boncuklar halı üzerine dizilir.Pekiştirme amaçlı bazı çalışmalar yapılabilir.
BİRDEN FAZLA BASAMAKLI SAYILAR YAZMAK

Çocuğa tepsi içinde farklı basamaklardan sayı kartları hazırlanır. Çocuk bu sayılara ait boncuk materyali tepsiye yerleştirir. Eğitimci boncukları sayarak bu miktarları ve sayı kartlarını tepsi dışına çıkarır. En büyük basamaktan en küçüğe doğru alt alta gelecek şekilde. bunları okurken en büyük basamağın uygun yerlerine yerleştirir.
BANKA OYUNU
TOPLAMA

Tüm boncuk materyali masa üzerine hazırlanır. Çocuklardan biri banker olarak masaya oturur. Başka bir masaya küçük sayı kartları yerleştirilir. (2 takım). Yere büyük kart takımı yerleştirilir. Eğitimci çocukların tepsilerine küçük kart takımları ile sayıları yazar. Çocuklar tepsilerinde yazılı kadar olan miktarı bankadan alıp gelirler. Getirilen miktarlar eğitimcinin tepsisine konur. Çocuklar sayı kartlarını halı üzerine çıkartırken kaç onluk kaç yüzlük kaç binlik getirdiklerini söylerler. Sırayla eğitimcinin tepsisindeki birlikler, onluklar, yüzlükler,binlikler sayılır. Birlikler sayılırken 10 taneyi aşıyorsa 10 birlik bankadan 1 onlukla değiştirilir. Kalan birlikler 10luk etmiyorsa büyük kart takımıyla yazılır. Sırayla aşan durumlarda 1o onluk bir yüzlükle, 10 yüzlük bir binlikle bankadan değiştirilir. Kalan büyük kart takımıyla yazılır. Üstte küçük kart takımıyla toplanan rakamlar altta toplamı belirten büyük kartlar yazılır. Ayrıca banka oyunu ile çıkarma çarpma ve bölme işlemleride yapılır.

Iraz'ın oyun grupları -1

Geçen cumartesi Iraz'ın oyun grubuna başladık. Cumartesi günleri 1 saat. Anadolu yakası ilk grup. Yavrularımın ilk kez ev dışındaki yaşıtlarıyla vakit geçirdikleri grup. Babanne baktığından yuvaya gitmiyorlar. 31 aylıklar. Her çalışan annede olduğu gibi , yeterince zaman ayıramama endişesini bende yaşıyorum. Oyun çocukların hayatı. Çok memnun olduk Iraz'la oyun oynamaktan. Geçen cumartesinin konusu balıklardı. Kırmızı balık şarkısı söylendi. Gramafon kağıtlarına lahana gibi sarılmış balıklar bulundu. Sonra mavi ve dalgalı bir deniz oluşturuldu hep birlikte. Deniz balıksız olur mu? cup cup diye bir bir atladı balıklar suya. Sonra oltalar elimizde balıkları yakaladık. Hoooop hepsi kovaya. Yakalanan balık ve boncuklardan kolye dizdik. Boynumuza astık. İpek de Sencer de biraz geç kalmamıza rağmen gayet uyumluydular gruba. Hemen oyuna dahil oldular. Konsantrasyonlarına hayran oldum. Özellikle oltayla balık tutma ve ipe balıkları dizme aktivitesinde. Sencerin dizdikleri ipin diğer ucundan akıp gitsede , hiç umursamadı. Bu arada müdahale edip ipin diğer ucunu bağladım. Beni farketmedi bile dizmeye devam etti. Hep söyleriz ya sonuç değil süreç önemli. Tekrar kırmızı balık şarkısını söyleyip oyunumuzu noktaladık. Haftaya görüşmek üzere.